ვეფხისტყაოსანი

მონა შემოდგა, მივეცი საქმესა გაკვირვებულსა;ასმათის წიგნი მომართვა მე, მეტად შეჭირვებულსა,ეწერა: “გიხმობს შენი მზე შენ, მისთვის მოსურვებულსა,მოდი, სჯობს მანდა ტირილსა, საქმესა ბედით ვებულსა”. ვითა მმართებდა, ეგზომი რამცა ვით გავიხარეო!შეღამდა, წავე, ბაღისა მე კარი შევიარეო;სად ასმათ პირველ მენახა, მუნვე ჩნდა მდგომიარეო,სიცილით მითხრა: “წამოვლე, მოგელის ლომსა მთვარეო”. შემავლო სახლი, ნაგები კეკლუცად ბანის-ბანითა;გამოჩნდა მთვარე ნათლითა გარე შუქ-მონავანითა,ფარდაგსა შიგან მჯდომარე […]

ხატაეთს მყოფნი მოვიდეს, მათგან მოსლვისა დრონია,სიტყვანი შემოეთვალნეს ლაღნი და უკადრონია:“არცა თუ ჩვენ ვართ ჯაბანნი, არც ციხე-უმაგრონია,ვინ არის თქვენი ხელმწიფე? ჩვენზედა რა პატრონია?” მოეწერა: “რამაზ მეფე წიგნსა გიწერ ტარიერსა.მიკვირდა, რა ეწერა წიგნსა შენგან მონაწერსა!რაგვარა თუ მანდა გეხმე, ვინ ვჰპატრონობ ბევრსა ერსა?ამის მეტსა ნუმცა ვნახავ კვლაღა წიგნსა შენ მიერსა”. ვუბრძანე წვევა ლაშქართა, გავგზავნე მარზაპანია.იგი ვარსკვლავთა ურიცხვი მოკრბეს

დღესა ერთსა საწოლს მოვე მეფისა სრით წამოსრული,ვჯე და მასვე ვიგონებდი, არ მიეცა თვალთა რული;წიგნი მქონდა საიმედო, ამად ვიყავ მხიარული;კარსა მცველმან მონა უხმო, უთხრა რამე დაფარული. “მონააო ასმათისი”, საწოლს ვუთხარ შემოყვანა.მოეწერა: “გიბრძანებსო”, ვისი მესვა გულსა დანა.ლხინმან ბნელი განმინათლა, ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა,წავე, მონა წავიტანე, რამცა ვუთხარ ამისთანა! ბაღჩა შევვლე, არა დამხდა კაცი ჩემი მოუბნარი;ქალი წინა მომეგება მხიარული,

გავგზავნე კაცი ხატაეთს და წიგნი ჩემ-მაგიერი;მივსწერე: “მეფე ინდოთა არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი:მათი ერთგული გაძღების ყოველი სული მშიერი,ვინცა ურჩ ექმნას, იქმნების თავისა არ-მადლიერი. “ჩვენო ძმაო და პატრონო, თქვენგან არ გავიმწარებით;ესე რა ჰნახოთ ბრძანება, აქამცა მოიარებით;თქვენ თუ არ მოხვალთ, ჩვენ მოვალთ, ზედა არ მოგეპარებით.სჯობს, რომე გვნახნე, თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით”. კაცნი გავგზავნენ, მე გულსა უფრო მომეცა ლხინები,დარბაზს ვიშვებდი,

თვალთა დავიდევ უსტარი მე მისგან მონაწერია.პასუხად ვსწერდი: “მთვარეო, შენმცა მზე ვით მოგერია?მე ღმერთმან იგი ნუ მომცეს, რაც არა შენი ფერია!სიზმრად მგონია, დარჩომა ჩემი ვერ დამიჯერია”. ასმათს ვუთხარ: “მე პასუხსა ამის მეტსა ვერ მივჰხვდები;ესე ჰკადრე: “რათგან მზეო, ჩემთვის ნათლად აღმოჰხდები,აჰა, მკვდარი გამაცოცხლე, ამას იქით აღარ ვბნდები,რაცაღაა სამსახურსა, ვტყუვი, თუღა ვერიდები”. ასმათ მითხრა: “მე მიბრძანა, ესე ვქმნათო,

წიგნი ვნახე, მისი იყო, ვისი მდაგავს ალი გულსა;მოეწერა მზისა შუქსა: “ნუ დაიჩნევ, ლომო, წყლულსა;მე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები, მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა.აწ ასმათი მოგახსენებს ყველაკასა ჩემგან თქმულსა”. ბედითი ბნედა, სიკვდილი რა მიჯნურობა გგონია?სჯობს, საყვარელსა უჩვენნე საქმენი საგმირონია!ხატაეთს მყოფნი ყველანი ჩვენნი სახარაჯონია,აწ მათნი ჯავრნი ჩვენზედა ჩვენგან არ დასათმონია! შენგან ჩემისა ქმრობისა წინასცა ვიყავ მნდომია,მაგრა აქამდის საუბრად

კვლა დაიწყო თქმა ამბისა მან, რა ხანი მოიტირა:“დღესა ერთსა მე და მეფე მოვიდოდით, გვენადირა;მიბრძანა, თუ: “ქალი ვნახოთ”, ხელი ხელსა დამიჭირა.მის ჟამისა მხსენებელი მე სულ-დგმული არ გიკვირა?! “ბაღჩა ვნახე უტურფესი ყოვლისავე სალხინოსა:მფრინველთაგან ხმა ისმოდა უამესი სირინოსა;მრავლად იყო სარაჯები ვარდის წყლისა აბანოსა.კარსა ზედა მოჰფარვიდა ფარდაგები ოქსინოსა. “მეფემან ახმა დურაჯთა მითხრა მიტანად ქალისა,გამოვუხვენ და წავედით ჩემად სადებლად ალისა;მაშინ

“ისმენდი, მოეც გონება ჩემთა ამბავთა სმენასა;საუბართა და საქმეთა ვითა ძლივ ვათქმევ ენასა!იგი, ვინ ხელ-მქმნა, მოველი მისგან აროდეს ლხენასა,ვისგან შევუცავ სევდათა, სისხლისა ღვართა დენასა. “ინდოეთს შვიდთა მეფეთა ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი:ექვსი სამეფო ფარსადანს ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი,უხვი, მდიდარი, უკადრი, მეფეთა ზედა მფლობელი,ტანად ლომი და პირად მზე, ომად მძლე, რაზმთამწყობელი. “მამა-ჩემი ჯდა მეშვიდე, მეფე მებრძოლთა მზარავი,სარიდან ერქვა

ქალი ადგა და წავიდა მის ყმისა მოსაყვანებლად;“არ ეწყინაო”, უამბობს, არს მისად მაგულვანებლად,ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, ვით მთვარე მოსავანებლად;იგი რა ნახა ტარიელ, თქვა მზისა დასაგვანებლად. გამოეგება ტარიელ, ჰმართებს ორთავე მზე დარად,ანუ ცით მთვარე უღრუბლო შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად,რომე მათთანა ალვისა ხეცა ვარგიყოს ხედ არად,ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, სხვადმცა რისად ვთქვა მე და რად! მათ აკოცეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ

ჩამოვიდა, ცხენი ახსნა, მისგან ხესა გამობმული,ზედა შეჯდა, გაემართა, ქვაბი დახვდა კარ-განხმული.მუნით ქალი გამოიჭრა გულ-მდუღარე, ცრემლდასხმული,ეგონა, თუ: დაბრუნდაო პირი ვარდი, ბროლ-ბაკმული. ვერ იცნა, – სახე არ ჰგვანდა მისი მის ყმისა სახესა, –ფიცხლა გაიქცა, მიჰმართა ზახილით კლდესა და ხესა;ყმა გარდაიჭრა, დააბა, ვითა კაკაბი მახესა;ხმას სცემდეს კლდენი ქალისა ზახილსა მუნ ერთ-სახესა. მას ყმასა თავი არ მისცა, ჭვრეტადცა ებილწებოდა,ვითა